Dolar ne olur 2015 yılında?
Doların geleceği 2015 yılında nasıl olacak? Doları neler bekliyor? Yaşar Erdinç'in yorumu.Merkez Bankası zorunlu karşılıklar ve Rezerv Opsiyon Katsayıları'nda değişikliğe gitti. Bu değişiklikle birlikte bankaların döviz bulmaları ve bunu Merkez Bankası'na yatırmaları gerekiyor. Yaklaşık olarak 5.6 milyar doların Merkez Bankası'nın kasasına girmesine neden olacak kararlar farklılıklar da getiriyor. Ekonomist Yaşar Erdinç, Merkez Bankası'nın kararını Twitter üzerinden değerlendirdi. Erdinç'e göre Merkez'in hamlesinin zamanlamasının yanlış olduğu ve Pazartesi günü dolar kurunda sert yükselişin olabileceğini yazdı.
Dolar ne olacak sorusuna Yaşar Erdinç'in tahminleri
Ekonomist Yaşar ERDİNÇ'in doların geleceğine dair yorumu"Merkez Bankası'nın sürpriz hafta sonu kararı kısa vadeli borçlanmayı azaltmaya yönelik bir adım olarak değerlendirilebilir. Aynı zamanda bankaların döviz maliyetlerini de artırarak döviz tevdiatına ödenen faizi de düşürecektir. Dolayısıyla gizli bir amaç da mevduatın dövize kaymasını önlemek olabilir. Bu karar sonucu dövize ek olarak yaklaşık 900 milyon dolar talep oluşacak. Döviz talebi nedeniyle Pazartesi günü dolar kuru sert yukarı hareketle açılabilir. Fakat dövizdeki yukarı hareket kalıcı olmasa da, Cuma günü ABD doları tüm paralara karşı değer kazanırken, bu kararın zamanlaması bence iyi olmadı. Gereksiz yere dövize talep yaratılmış olacak. İlk etki yukarı yönlü olsa da, dış dünyadaki diğer paraların ABD dolarına karşı değer kaybettiği ortamda, eğer bu trend devam ederse dolar kuru da trende uyabilir. Pazartesi günü doların ilk hareketlerini MB kararı etkileyecektir ama sonrasındaki hareketler, küresel piyasalardaki trende uygun olur. Dolayısıyla döviz piyasası açıldığında FX piyasalarında harekete geçmek anlamlı değil. Bankalararası piyasanın açılması beklenmeli. Borsa üzerinde çok güçlü bir etki beklemiyorum. Bu karar çünkü firmaların kısa vadeli para bulmak istemesinin önüne geçilirken, seçim öncesi aslında vidaların gevşetilmesi isteniyordu. MB kararı ekonominin orta vade sağlığı açısından iyi olsa da, zamanlama yanlış ve istenen sonucu vermesi hem şüpheli hem de zaman alır."
Dolar yükselirse neler olur?
Doların tansiyonu düşmüyor. Bunun vatandaşa etkisi ne olur? Piri Reis Üniversitesi’nden Prof. Dr. Erhan Arslanoğlu’na göre dolar artışı, alım gücünün düşmesine yol açar. Çünkü Türkiye ithal ürünlerin çok satıldığı, hammadde olarak kullanıldığı bir ülke.Dolar artarsa işsizlik çoğalabilir
Arslanoğlu dolar artışının vatandaşa etkisini şöyle anlatıyor:“Dolardaki artış zamlarla enflasyonu artırıyor. Enflasyon arttıkça faizler yukarı çıkıyor. Bu da beklentilerde bozulma ve yatırım kararlarının değişmesine yol açıyor. Yatırım kararları etkilenince büyüme etkileniyor. Bu da istihdama ve ücretlere yansıyor. Bunlar kurdaki hareketin kalıcı olması durumunda yaşanır. ”
Dolar yükselirse hayatımıza etkisi ne olur?
Arslanoğlu: Meyve sebze açısından hammadde fiyatları, girdiler etkileniyor. Gıdaya yansıması biraz geç olur. Elektronik cihazlar ithal olduğu için kur artışı fiyatlara yansıyacaktır. Otomotivde satılan araçların yüzde 50'den fazlası ithal. Zam gelecektir. Enerjide petrol ve doğalgaz fiyatlarında maliyetler artıyor. Benzin, ulaşım ve ısınma giderlerinde zam olabilir. Gecikmeli olsa da eninde sonunda olacaktır.Konutta demir çelik gibi ithal girdiler yüksek. Şu anda arz fazlası var. Önümüzdeki dönemde zam görülecektir. Yeni yapılan konutların fiyatları yükselebilir. Sektör temsilcileri konutta yüzde 15-20 oranında zam olabileceğini ifade ediyor. Tekstilde hammadde fiyatlarındaki artışla giyimde yeni sezon fiyatlarına zam gelebilir.Yurtdışına seyahat etmek isteyenler planlarını ertelemeyi düşünebilir. Bunun da hizmet sektörüne etkisi olur.
ABD'de ekonomik verilerin iyi gelmeye devam etmesi ve ekonominin toparlandığına dair sinyallerin artması ile bir sonraki soru "Fed'in rekor düşük seviyede olan politika faizini ne zaman artıracağı" oldu. Fed son toplantı sonrasında bir süredir devam ettirdiği "kayda değer bir süre" faizlerin düşük tutulacağı yönündeki sözlü yönlendirmesini, faiz artırımı konusunda "sabırlı" olunacağı ifadesi ile değiştirirken, faiz artırımının bekleniyor olması dolarda önümüzdeki yılda da güçlenmenin devam edeceği spekülasyonlarını kuvvetlendiriyor.
Bununla birlikte uzmanlar Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) 2015 yılıyla birlikte kademeli faiz indirimi yapacağı beklentilerinin de dolar/TL üzerinde yukarı yönlü bir baskı yaratabileceğini düşünüyor. TCMB'nin Aralık 2014 Beklenti Anketi'nde 12 ay sonrası dolar/TL beklentisi 2.35 liradan 2.40 liraya yükseldi. Kur 2014 yılına 2.15 seviyelerinde başlamıştı.
Dolar 2.40'ı aşabilir.
Blomberng'in haberine göre, ekonomistlerin 2015 için yıl sonu dolar/TL tahminlerinin medyanı 2.40 lira düzeyinde gerçekleşti.2015 yılı için dolar/TL kuruna yönelik değerlendirmelerde bulunan, Saxo Capital Strateji Uzmanı Cüneyt Paksoy, "Güçlü gelmeye devam eden ABD verileri ve Fed faiz artış beklentisi sebebiyle; 2014 Eylül ayından itibaren hızlanan Dolar Endeksi'nin yükselişine paralel seyreden global ölçekte dolarizasyonun, ara ara mola verse de 2015 senesi içinde de devam edeceğini varsayıyoruz.
Dolar Endeksi 90.00-92.00 bandını geçtiğinde 2015 içersinde hedef olarak 100.00-110.00 aralığını hedefleyebilecektir. Buna ve ek global risk başlıklarına paralel olarak dolar/TL'nin 2015 senesi içersinde yükseliş tarafında kalma ihtimali, hatta ara ara sert sıçramalar yapma ihtimali masada kalmaya devam edecek gibi görünüyor. Dolar/TL açısından sene içersinde genel olarak 2.25-2.50 bandı içinde dalgalı bir hareket bekliyor olsak da, ara ara sıçrama yaşanma ihtimallerine bağlı olarak yukarıda 2.70-2.80 seviyeleri marjinal kur hedefleri olarak potansiyel olarak masada kalacaktır. Döviz sepeti tarafında doların güçlü seyir beklentisine rağmen euro tarafında yaşanacak olası görece zayıf seyre paralel 2.50-2.70 arasında bir dalgalanma bekliyor olacağız. Burda 2.80-2.90 aralığı ise potansiyel olarak marjinal hedef olarak masada kalacaktır" dedi.
İş Portföy Ekonomisti Can Uz, "2014 yılı ikinci yarısında somut bir büyüme dinamiği tutturan Amerikan ekonomisi diğer gelişmiş ülke ekonomilerinden süratle ayrışmaya başlamıştır. Bu doğrultuda Amerikan Doları’nın diğer ülke para birimleri karşısında son dönemde hızla kuvvetlendiğini gözlemliyoruz. Bu süreç 2015 yılında da devam edecektir. Gelişmiş ülkelere dair ayrışma merkez bankalarının para politikalarında da hissedilmeye devam edecektir. Para politikasında “normalleşme” evresine giren Amerikan Merkez Bankası’nın bilançosu içinde tuttuğu yaklaşık 4.5 trilyon dolarlık tahvil varlıklarını en az bir yıl boyunca muhafaza edeceğini varsayıyoruz. Öte yandan deflasyon problemiyle mücadele eden Avrupa Merkez Bankası’nın 2015 yılı başında yüksek montanlı bir parasal genişleme paketi açıklaması ve bilanço büyüklüğünü 3 trilyon euroya yükseltmesini öngörüyoruz. Bütün bu dinamikler euro üzerinde aşağı yönlü baskı yaratacaktır. Paritede 2015 yıl sonunda 1.20 altının görüleceğini düşünüyoruz. Dolar/TL tarafında ise yılın ilk yarısında TCMB’nin sınırlı bir faiz indirimine gideceğini ve bu dönemde kur üzerinde baskı olabileceğini düşünüyoruz. Yılın ikinci yarısında ise sıkılaşan bir para politikası öngörüsüyle kurda 2.35-2.40 bandının oluşmasını makul görmekteyiz" yorumunu yaptı.
Dolar'a dair 2015 yılı için önde gelen yorumlar
Barclays: 2.34
BNP Paribas: 2.44
Bank of America Merrill Lynch: 2.25 Citigroup: 2.53
Credit Suisse Group: 2.42
HSBC Holdings: 2.40 JPMorgan: 2.25
Morgan Stanley: 2.50
Royal Bank of Scotland: 2.35
Standard Chartered: 2.35
Societe Generale: 2.21